Γλωσσάρι

 

Αζούρ
Το αζούρ  (à jour: γαλλ. = ανοιχτά, φωτεινά) κεντιέται στην ανάποδη του υφάσματος. Μοιάζει με υφαντική. Κεντιέται με κλωστές στο ίδιο χρώμα με το ύφασμα ή με πολύχρωμες. Υπάρχει απλό αζούρ και φαρδύ.
Στο απλό αζούρ αφαιρούνται από το ύφασμα 2 ή 3 κλωστές. Στριφώνεται το ύφασμα με τρύπωμα και κεντιέται.
Για το φαρδύ αζούρ αφαιρούνται πολλές κλωστές από το ύφασμα και διαχωρίζεται το στημόνι του υφάσματος σε δέσμες. Η κάθε δέσμη αποτελείται από 4 έως 6 κλωστές ανάλογα με την ποιότητα του υφάσματος. Αυτές οι δέσμες θα πλεχτούν με τη βελόνα ενωμένες ή μεμονωμένες και θα σχηματίσουν στυλάκια που θα διακοσμήσουν το κενό που άφησε η αφαίρεση των κλωστών.
 
Ανεβατή ή ανάγλυφη βελονιά

Η ανεβατή βελονιά προσδίδει ανάγλυφη απόδοση σε φύλλα, άνθη κ.λ.π.Το σχέδιο αποτυπώνεται στην όψη (την επάνω μεριά) του υφάσματος. Έπειτα γεμίζονται τα επιμέρους τμήματα του σχεδίου με πυκνό τρύπωμα. Το κέντημα γίνεται στην όψη του υφάσματος με κάθετες ή λοξές βελονιές. Η μία βελονιά κεντιέται δίπλα στην άλλη χωρίς να αφήνει κενά, ώστε να καλύπτει εντελώς το εσωτερικό τρύπωμα.


Κοφτό

Ονομάζεται κοφτό, γιατί το σχέδιο κόβεται και το άνοιγμα που σχηματίζεται συνδέεται με αυλάκια. Σε αυτή την κατηγορία κεντήματος χρησιμοποιούνται πολλές βελονιές, όπως το πλακέ, το ανεβατό, το ροκοκό, το φεστόνι, η ρίζα, το αζούρ. Απαιτεί προσοχή και δεξιοτεχνία. Το κοφτό κέντημα γίνεται στην όψη του υφάσματος με τη βοήθεια τελάρου.


Λασέ

Το λασέ (lacet: Γαλλ. = κορδόνι, σιρίτι) είναι μια κορδέλα που έχει πλάτος μισό εκατοστό. Αυτή η κορδέλα τρυπώνεται επάνω σε papier-toile, σκληρό χαρτί ή πανί επάνω στο οποίο έχει αποτυπωθεί προηγουμένως το κατάλληλο σχέδιο. Τρυπώνεται με προσοχή επάνω στο σχέδιο. Τα κενά που δημιουργούνται κατά τη διαδρομή της κορδέλας διανθίζονται με ωραίες βελονιές και με όμορφα σχήματα, όπως στυλάκια, κλαδιά, κύκλους ή φύλλα. Ένα συνηθισμένο σχέδιο είναι και οι αράχνες.    

Πλακέ

Είναι η βάση των διακοσμητικών βελονιών. Κεντιέται με κάθετη αλλά και λοξή κατεύθυνση σε όλα τα υφάσματα. Το σχέδιο αποτυπώνεται στο ύφασμα με καρμπόν. Η βελόνα με κατάλληλη κλωστή γεμίζει το σχέδιο από τη μία άκρη του περιγράμματος έως την άλλη. Οι βελονιές γίνονται η μία κοντά στην άλλη χωρίς να μένουν κενά.
  
Πουέν ντ’ομπρ βελονιά
Πουέν ντ’ ομπρ σημαίνει βελονιά της σκιάς. Το λινό, η οργαντίνα ή κάθε είδος λεπτού υφάσματος είναι κατάλληλα για να κεντηθούν με τη βελονιά πουέν ντ’ ομπρ. Η κλωστή μπορεί να είναι του ίδιου ή άλλου χρώματος. Σχεδιάζεται από την ανάποδη και κεντιέται από την ανάποδη με την απλή βυζαντινή βελονιά. Στην όψη του κεντήματος φαίνονται τα γαζιά και η σκιά που δημιουργείται ανάμεσα στα γαζιά.     

Ριζοβελονιά

Σύντομη και χρήσιμη βελονιά για πολλά κεντήματα. Χρησιμοποιείται για περιγράμματα ή μίσχους σε διάφορα σχέδια με λουλούδια. Κεντιέται στην όψη του υφάσματος από κάτω προς τα πάνω.

Ροκοκό
Όμορφη και ανάγλυφη διακοσμητική βελονιά η οποία προσδίδει ευαισθησία και χάρη στο κέντημα. Μοιάζει με κομποβελονιά. Με αυτή γίνονται ανάγλυφα λουλούδια κ.ά. στο κέντημα. Η κλωστή της βελόνας κάνει 8 έως 12 στροφές και τυλίγεται στο εμπρός σημείο της βελόνας ενώ η βελόνα περνά στο ύφασμα μέσα από τις σπειροειδείς κλωστές σχηματίζοντας με αυτό τον τρόπο το ανάγλυφο του σχεδίου.


Φεστόνι

Η βελονιά φεστόνι μοιάζει με την κουμπότρυπα. Πρόκειται για βελονιά μπιμπίλα που διακοσμεί τον περίγυρο ενός κεντήματος. Κεντιέται σε λινά ή βαμβακερά υφάσματα με κλωστή βαμβακερή.  Η βελόνα περνάει επάνω από δύο γύρους της κλωστής και σχηματίζει κόμπο.